Powstanie leżącego w niewielkiej odległości od Olsztyna – stolicy Warmii – Olsztynka wiąże się z osobą komtura ostródzkiego – Gunthera von Hohenstein. Z jego to inicjatywy na niewielkim wzgórzu zbudowano zamek, a obok powstała osada, która otrzymała w roku 1359 prawa miejskie i nazwę „Hohenstein”, na cześć komtura. Dziś Olsztynek poszczycić może się wieloma ciekawymi zabytkami – średniowiecznym zamkiem z doskonale zachowanymi murami obronnymi z XV wieku czy dawnym kościołem katolickim z XIV wieku. Wart zobaczenia jest także zabytkowy Dom Mrongowiusza oraz Multimedialne Muzeum Obozu Jenieckiego Stalag IB i Historii Olsztynka mieszczące się w miejskim ratuszu. Jednak miejscowość znana jest przede wszystkim za sprawą Muzeum Budownictwa Ludowego – najstarszego i największego skansenu w tej części Polski. Mniej znanym, ale równie godnym odwiedzenia miejscem jest Huta Szkła Artystycznego.
Skansen tętniący życiem
Muzeum w Olsztynku mieści się na 93 ha. Posiada bogate zbiory zgromadzone w 76 obiektach dużej i małej architektury wiejskiej z Warmii, Mazur, Powiśla i Małej Litwy, o zróżnicowanych funkcjach, budowie i konstrukcji. Są to budynki mieszkalne, sakralne, zabudowania gospodarcze i przemysłowe. Wyposażenie budynków stanowią eksponaty pokazujące tradycyjne metody pracy i obrzędy na wsi w XIX i XX wieku. Zbiory muzealne przekraczają 10 tys. egzemplarzy. Dzięki tak bogatej ekspozycji można tu od podstaw poznać warunki życia i wytwory pracy naszych przodków. Duża atrakcją zwłaszcza dla dzieci są zagrody ze zwięrzętami, w których znajdziemy gatunki od zawsze towarzyszące i pomagające człowiekowi – kury, króliki, owce, kozy, konie itd. W skansenie przez cały rok odbywają się ciekawe imprezy: jarmarki świąteczne i okolicznościowe, Targi Chłopskie, obchody świąt i uroczystości – np. Wielki Dzień Pszczół, Regionalne Święto Ziół, koncerty, warsztaty i inne. To także doskonała destynacja na wycieczkę szkolną. Oferta edukacyjna przygotowana przez muzeum przez ostatnie lata ulega zmianom i jest wzbogacana o nowe tematy. Obecnie tematyka lekcji muzealnych dotyczy ekspozycji stałych w obiektach udostępnianych do zwiedzania, wystaw stałych i czasowych organizowanych w Salonie Wystawowym, a także niewielkich ekspozycji przygotowywanych specjalnie na konkretne lekcje. Tematy lekcji są zróżnicowane, związane z historią Warmii i Mazur, obrzędami i zwyczajami mieszkańców wsi czy sztuką ludową. Prowadzone są lekcje na temat budownictwa ludowego, ubioru ludowego, codziennej pracy i zajęć mieszkańców wsi. Do najpopularniejszych lekcji zalicza się malowanie na szkle oraz lepienie z gliny. W skansenie mieści się sklepik z pamiątkami, można tu także zorganizować konferencję lub imprezę firmową, a także wziąć ślub.
Muzeum Budownictwa Ludowego – Park Etnograficzny w Olsztynku
ul. Leśna 23, 11-015 Olsztynek
Dusza zaklęta w szkle
Niedaleko Olsztyna znajduje się niewielka i unikalna w skali Europy Huta Szkła Artystycznego w Olsztynku. Jej wyjątkowość polega na tym, że współcześnie prawie nie spotyka się tego typu zakładów produkujących wyroby szklane bez użycia maszyn, a tak właśnie pracuje się w Olsztynku. W dodatku produkuje się tu w sposób maksymalnie ekologiczny. Wszystkie produkty powstają ze szkła odpadowego, bez użycia piasku kwarcowego i wielu chemicznych dodatków. Huta kupuje stłuczkę szklaną szkła białego. Stosowane są barwniki, ale tylko te, które w temperaturze 1100° C spalają się i nie barwią w ten sposób powtórnie wykorzystywanego szkła. Do wytopu szkła jest używany piec szamotowy z utrzymywaną stała temperaturą ok. 1400 st. Celsjusza. Piec utrzymywany jest w ruchu ciągłym, ponieważ uruchomienie go w celu osiągnięcia tak wysokiej temperatury trwa 10 dni. Huta umożliwia zwiedzanie i poznanie procesu powstawania wyrobów szklanych krok po kroku. Pracownicy zaprezentowali kolejne etapy powstawania pięknych ozdób. W przyzakładowym sklepie można kupić szklane ptaszki, słoniki i inne wymyślne wyroby ze szkła. Chętni mogą sami „wydmuchać” sobie produkt szklany na pamiątkę, ale niestety nie jest to takie proste, na jakie wygląda.
Huta Szkła Artystycznego w Olsztynku
Krzysztofa Mrongowiusza 38, 11-015 Olsztynek
