Dogodne położenie na skrzyżowaniu dwóch szlaków komunikacyjnych (droga ekspresowa S7 i krajowa 51), wiodących z Gdańska czy Warszawy, przez Olsztynek, do stolicy regionu Olsztyna, sprawia, że Mazury są bliżej niż nam się wydaje.
Panorama miasta / fot. Dron Olsztynek, UM Olsztynek
Ratusz w Olsztynku / fot. Dron Olsztynek, UM Olsztynek
Nie trzeba koniecznie ruszać w głąb tej krainy, aby obcować z dziką naturą. Położenie Olsztynka na skraju Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej
(przyp. red. więcej w artykule https://lovewm.pl/rowerem-po-puszczy-napiwodzko-ramuckiej/ ), obfitującej w piękne lasy, rozgałęzioną sieć rzek i liczne jeziora sprawia, że można się tu zagubić na dłużej niż tylko weekend. To tu, w pobliżu Olsztynka, biorą początek największe rzeki Warmii i Mazur: Łyna, Drwęca i Pasłęka.
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa / fot. Dron Olsztynek, UM Olsztynek Zabytkowa Wieża Ciśnień / fot. UM Olsztynek
Zanim wybierzemy się na spływ czy przejażdżkę rowerową po okolicy Olsztynka, warto zagłębić się w urokliwe uliczki miasteczka należącego do ruchu Cittaslow (Międzynarodowej Sieci Miast Dobrego Życia). Jego ideą jest propagowanie kultury i dobrego, harmonijnego życia, stanowiącego alternatywę dla wielkomiejskiego pośpiechu i postępującej globalizacji. Czego więcej chcieć podczas urlopu? Na pewno warto zaznać niezapomnianych wrażeń i skosztować regionalnej kuchni.
A Olsztynek to kraina pełna smaków, w której wiele restauracji i producentów tradycyjnej żywności posiada certyfikat „Dziedzictwo Kulinarne Warmia, Mazury, Powiśle”. Doskonałym przykładem jest restauracja „Z zielonym piecem”, serwująca domową kuchnię (przyp. red. pisaliśmy o niej w numerze 97/20) czy też karczma „Skansen”, a także gospodarstwo rybackie „Szwaderki” w Swaderkach, gdzie można zjeść świeżo złowioną rybę.
Olsztynek do dziś zachował średniowieczny układ starego miasta – z pozostałościami kamiennych murów obronnych, które należą do najlepiej zachowanych na terenie województwa.
Salon Wystawowy, dawny kościół ewangelicki / fot. UM Olsztynek
Zwiedzanie miasteczka proponujemy rozpocząć od – położonego w centrum – zrewitalizowanego rynku. Tu ulokowany jest ratusz, w którym mieści się Multimedialne Muzeum Obozu Jenieckiego Stalag IB i Historii Olsztynka, oferujące bezpłatne zwiedzanie. Muzeum składa się z dwóch sal. W pierwszej mieści się ekspozycja dotycząca historii Olsztynka oraz atrakcji turystycznych miasta i gminy Olsztynek. W drugiej sali możemy zobaczyć eksponaty i prezentacje związane z obozem jenieckim Stalag IB Hohenstein. Był to drugi pod względem wielkości obóz w Prusach Wschodnich (1939-1945). Więzieni w nim byli Rosjanie, Francuzi, Włosi oraz Polacy. Ogółem zmarło ok. 55 tysięcy jeńców, których pochowano na cmentarzu w Sudwie koło Olsztynka. To mało rozpowszechniona, ale bardzo ciekawa, poruszająca i skłaniająca do przemyśleń historia obozów jenieckich oraz osób, które tam przebywały.
Gotycki rodowód w Olsztynku mają: dawny kościół parafialny (aktualnie Salon Wystawowy Muzeum Budownictwa Ludowego) i XIV-wieczny zamek krzyżacki (obecnie budynek Zespołu Szkół im. K. C. Mrongowiusza). Zamek przeszedł gruntowną rewitalizację, a odrestaurowane piwnice odkryły swoje gotyckie piękno. Ekspozycję muzealną urządzono również w położonym nieopodal Domu Mrongowiusza, w którym urodził się Krzysztof Celestyn Mrongowiusz (1764-1855), duchowny ewangelicki i orędownik polskości.
Zamek krzyżacki w Olsztynku / fot. Dron Olsztynek, UM Olsztynek
Salon Wystawowy przynależy do Muzeum Budownictwa Ludowego – Parku Etnograficznego (Skansenu), gdzie na obszarze 94 ha zgromadzono kilkadziesiąt obiektów tradycyjnej architektury regionalnej i techniki. Dodatkowymi atrakcjami są hodowle zwierząt gospodarskich i uprawy roślin zielarskich. Skansen zaprasza na wiele wydarzeń plenerowych. Polecamy szczególnie udział w Regionalnym Święcie Ziół – imprezie nawiązującej do ludowej tradycji święcenia ziół, kwiatów oraz zbóż, odbywającej się co roku 15 sierpnia – w dniu Matki Boskiej Zielnej (przyp. red. pisaliśmy o niej w numerze 97/20).
Nieopodal skansenu znajduje się niewielka i unikalna na skalę Europy Huta Szkła Artystycznego. Jej wyjątkowość polega na tym, że współcześnie prawie nie spotyka się tego typu zakładów produkujących wyroby szklane bez użycia maszyn, a tak właśnie pracuje się w Olsztynku. Huta umożliwia zwiedzanie i poznanie procesu powstawania wyrobów szklanych, krok po kroku. Pracownicy prezentują kolejne etapy wyrobu pięknych ozdób. W przyzakładowym sklepie można kupić szklane ptaszki, słoniki i inne wymyślne wyroby ze szkła. Chętni mogą sami „wydmuchać” sobie produkt szklany na pamiątkę, ale nie jest to takie proste, na jakie wygląda.
Muzeum Budownictwa Ludowego – Park Etnograficzny / fot. Dron Olsztynek, UM Olsztynek
Od ubiegłego roku, również nieodpłatnie, można zwiedzać zmodernizowaną i wyremontowaną zabytkową wieżę ciśnień (1906 r.), która pełni funkcję widokową. Wieża jest widoczna dla osób wjeżdżających do miasta z każdej strony. Z tarasu mieszczącego się na szóstym piętrze (27 m od podłoża) można zobaczyć Olsztynek oraz panoramę wokół miasta i okolic.
Po zapoznaniu się z historią, posmakowaniu regionalnej kuchni, można śmiało wyruszyć ponownie poza miasto. Przez gminę Olsztynek przebiegają pasma 4 szlaków tematycznych: Szlak Kopernikowski, Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej, Szlak Pętli Grunwaldzkiej i Gościniec Niborski. Rowerem można przejechać po wytyczonych szlakach (blisko 150 km), zwiedzając położone na nich atrakcje (www.szlaki.olsztynek.pl).
Las Świerkocin / fot. UM Olsztynek Wieś Mańki w gminie Olsztynek / fot. UM Olsztynek
Sami widzicie, że tu jest co robić, a jedna wizyta na dogłębne poznanie Olsztynka i okolic nie wystarczy!
Więcej informacji na www.olsztynek.pl
Opracowanie: Justyna Szostek