Łyna to najdłuższa rzeka Warmii i Mazur i coraz popularniejszy szlak kajakowy (ok. 200 km). Obecnie wzdłuż rzeki powstają trasy rowerowe pod wspólną nazwą Łynostrady. Można już jeździć odcinkami wiodącymi przez Olsztyn i z tego miasta do Lidzbarka Warmińskiego (łącznie ok. 65 km). Umożliwia to turystom łączenie różnych form aktywnego wypoczynku i poznawanie uroków regionu z różnej perspektywy.
Lidzbark Warmiński przystań kajakowa / fot. arch. UMWWM 
Cerkiewnik przystań kajakowa / fot. arch. UMWWM
Najpierw z inicjatywy organizacji społecznych powstała Olsztyńska Łynostrada, przecinająca stolicę województwa z południa na północ. Szybko stała się ona ulubioną trasą mieszkańców miasta i odwiedzających je gości. Jadąc nią, oprócz malowniczej rzeki i jej otoczenia, można podziwiać olsztyńskie parki oraz Las Miejski, a także najciekawsze zabytki miasta: gotycki zamek kapituły warmińskiej (obecnie muzeum), konkatedrę św. Jakuba, stuletnie wiadukty kolejowe. Przez tereny leśne i nadrzeczne trasa wiedzie utwardzonymi szutrami, przez centrum miasta – asfaltowymi lub brukowanymi ścieżkami rowerowymi. Olsztyński odcinek kończy się przy elektrowni wodnej, przy której do Łyny wpada – również lubiana przez kajakarzy – rzeka Wadąg.
Dobre Miasto, kolegiata NZ i WS, fot. arch. UMWWM 
Brąswałd kościół św. Katarzyny, fot. arch. UMWWM
Z Olsztyna do Green Velo
Kolejnym etapem przedsięwzięcia było wytyczenie Warmińskiej Łynostrady, która połączyła Olsztyn (od ul. Wąwozowej) z Lidzbarkiem Warmińskim, a tym samym ze Wschodnim Szlakiem Rowerowym Green Velo (najdłuższym w Polsce), którego warmińsko-mazurski odcinek liczy blisko 400 km. Warmińska Łynostrada to trekkingowa trasa rowerowa wykorzystująca drogi o różnej nawierzchni. Biegnie częściowo duktami leśnymi i polnymi szutrami, a częściowo mało ruchliwymi lokalnymi drogami asfaltowymi. Są też odcinki wiodące asfaltową ścieżką rowerową (Swobodna-Knopin) i nasypem dawnej linii kolejowej (Łaniewo – Lidzbark Warmiński). Trasę czytelnie oznakowano, a w kilku jej punktach ustawiono tablice ilustrujące jej przebieg. Kończy się ona na lidzbarskim Bulwarze nad Łyną.
Olsztyn, Park Centralny / fot. arch. UMWWM 
Brąswałd, tablica Warmińskiej Łynostrady / fot. arch. UMWWM
Warmińska Łynostrada jest bardzo urozmaicona i obfituje w piękne widoki, szczególnie w miejscach, w których styka się z Łyną. W miejscowościach, które łączy, nie brak zabytkowych budowli, muzeów i obiektów służących rekreacji. Ważne punkty na trasie to m.in.: Brąswałd (z kościołem św. Katarzyny), Barkweda (miejsce bitwy z okresu wojen napoleońskich), Dobre Miasto (z gotycką kolegiatą Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych oraz Skansenem Miejskim), Smolajny (z barokowym pałacem biskupim), Lasy Wichrowskie i Lidzbark Warmiński (z imponującym zamkiem biskupim – obecnie muzeum, gotyckim kościołem św. Apostołów Piotra i Pawła oraz barokowo-klasycystyczną Oranżerią Krasickiego). Unikalną atrakcją miasta są Termy Warmińskie – kompleks basenów z wodą termalną. Powstaje tutaj też infrastruktura uzdrowiskowa z tężniami solankowymi na czele.
Lidzbark Warmiński, przedzamcze zamku biskupiego / fot.
© mskorpion / Depositphotos.com
Z roweru na kajak
Dodatkowym atutem Łynostrady jest to, że w kilku jej miejscach turyści mogą przesiąść się z roweru na kajak (albo na odwrót). Nad rzeką urządzono kilka przystani kajakowych, które to umożliwiają, a także zapewniają warunki do odpoczynku (wiaty, ławy, miejsca ogniskowe, pomosty pływające, toalety, śmietniki). Takie przystanie czekają na turystów w: Brąswałdzie, Cerkiewniku, Dobrym Mieście, Smolajnach, Łaniewie i Lidzbarku Warmińskim. Również w Olsztynie w kilku miejscach można wygodnie rozpocząć spływ kajakowy (Brzeziny, park Centralny, park Podzamcze).
Łaniewo, przystań kajakowa /
fot. arch. UMWWM
Dobre Miasto, przystań kajakowa /
fot. arch. UMWWM
Widząc naturalną potrzebę rozwijania Łynostrady, inicjatorzy przedsięwzięcia planują jej przedłużenie – w pierwszej kolejności z Olsztyna do źródeł Łyny i do Nidzicy. Planowany odcinek będzie przecinał niezwykle malownicze tereny rezerwatu przyrody Las Warmiński, wiodąc wzdłuż przełomowego odcinka Łyny i brzegów Jeziora Łańskiego. Ważnym punktem na trasie będzie rezerwat przyrody Źródła Rzeki Łyny, chroniący obszar występowania tzw. wstecznej erozji źródliskowej. Początkowy odcinek rzeki płynie tam dnem głębokiego wąwozu – o zboczach porośniętych lasem liściastym.
Dalsze odcinki Łyny są dostępne dla turystyki kajakowej. Spływy można wygodnie rozpoczynać (lub kończyć) w Brzeźnie Łyńskim, Kurkach, Rusi lub Bartągu. W Kurkach do Łyny wpada Marózka – jeden z najpiękniejszych i mało wymagających szlaków kajakowych w regionie. Nidzica, planowana jako krańcowy punkt trasy, słynie z potężnego zamku krzyżackiego (obecnie mieści on m.in. muzeum).
Na trasie /
fot. arch. UMWWM
Łynostrada powstaje dzięki zaangażowaniu i współpracy samorządu województwa, samorządów gmin i powiatów, nadleśnictw i organizacji pozarządowych, stanowiąc przykład skutecznego, wielostronnego współdziałania, mającego na celu podnoszenie atrakcyjności turystycznej regionu.
Opracowanie: Rafał Śliwiak
Departament Turystyki i Sportu UMWWM
