Gołdap – miasteczko Cittaslow, posiadające status uzdrowiska klimatyczno-borowinowego z kompleksem tężni solankowych i pijalnię wód. Stąd wszędzie daleko, ale za to jak pięknie. Ulokowane kiedyś pomiędzy Sambią a Natangią, później pomiędzy Prusami Wschodnimi a Litwą a teraz na granicy polsko-rosyjskiej miedzy Mazurami a Suwalszczyzną. Przez wieki zamieszkiwane przez Prusów (Niemców), Polaków i Litwinów. To zawsze było jakieś pogranicze a więc i smak dzisiejszych potraw ma „międzynarodowy” charakter a wśród nich kartacze (niemieckie – Keilchen, litewskie – cepeliny), sękacze czy precle wielkanocne.
Dominuje jednak ten pierwszy i to właśnie tu – w Gołdapi kilkanaście lat temu powstało „Światowe Centrum Smakoszy Kartaczy” ze swoją sztandarowa imprezą „Kartaczewo”.
Zacznijmy jednak od początku. Co to jest kartacz? To potrawa mająca owalny (w przekroju okrągły) kształt o długości najczęściej ok. 10 cm. Robi się je z surowych ziemniaków z niewielkim dodatkiem ziemniaków gotowanych a nadziewa gotowaną wieprzowiną (często mieszaną z wołowiną) z dodatkiem cebuli i przyprawami (koniecznie majeranek i czosnek). Najczęściej podaje się je ze skwarkami z boczku i cebulą. To spora ilość kalorii, ale ile przyjemności.
Festiwal Pogranicza „Kartaczewo” ma już wieloletnią tradycję i jest wspaniałą okazją do skosztowania najlepszych kartaczy w regionie. Zjawiają się tu amatorzy tego kulinarnego smakołyku z całej Polski i nie tylko. A kucharze zawodowi i gospodynie domowe prezentują swoje kulinarne umiejętności w ich przyrządzaniu. Ilu kucharzy tyle smaków. Podczas Kartaczewa zgromadzeni mieszkańcy i turyści pochłaniają ponad 10.000 kartaczy. Wśród najbardziej chwalonych i wyróżnianych firm odnotować trzeba Bar „U Jędrusia na Skarpie” czy Restaurację Matrioszka z Gołdapi, Zajazd „Pod Piękną Górą” (na Pięknej Górze obrotowa kawiarnia) a także Bar „Młyn” z Bani Mazurskich. Tylko ten ostatni przygotowuje na Kartaczewo około 3000 kartaczy i nie zdarzyło się aby nie znalazły nabywcy.
Najważniejszym punktem Kartaczewa są jednak zawsze „Mistrzostwa Świata w jedzeniu kartaczy” rozgrywane w trzech kategoriach: dzieci, kobiet i mężczyzn. Aby zostać mistrzem świata trzeba było w ostatnim roku w kategorii mężczyzn zjeść dwa kartacze w 57 sekund (nie jest to rekord świata) a w kategorii kobiet jednego w 17 sekund.
Festiwal to również stoiska z potrawami regionalnymi, sztuką i rzemiosłem artystycznym. Choć w Gołdapi królują bezwzględnie kartacze to warto (już poza Kartaczewem) skosztować dań z jelenia czy lokalnych miodów (np. Tatarski czy Mazur Garbatych – albowiem większość terenów wokół miasta to obszary przyrodniczo chronione).
Gdy jednak nadwyrężymy podczas festiwalu nasz limit dziennych kalorii wystarczy skorzystać z tutejszych atrakcji niwelujących ten nadmiar. Na terenie zdrojowym funkcjonują Mazurskie Tężnie Solankowe, w budynku „Zdroju” mini tężnie i grota solna, pijalnia wód mineralnych i leczniczych a obok w Parku Zdrojowym nad jeziorem urządzenia do rehabilitacji ruchowej, ścieżki spacerowe i rowerowe oraz plaża miejska i molo.
W samym centrum miasta jest Park Kinezyterapeutyczny z urządzeniami do rehabilitacji ruchowej, miłą aranżacją zieleni i podświetlanymi kolorowymi fontannami z elementami małej architektury. To miejsce wieczornych spotkań mieszkańców miasteczka.
Festiwal Pogranicza KARTACZEWO odbywa się tradycyjnie w pierwszą niedzielę sierpnia co oznacza, że w tym roku warto zawitać do Gołdapi 4 sierpnia.
A więc do zobaczenia!
Stanisław Harajda
Więcej informacji na stronach:
